සූර්යයාගේ සිදුවන දැවැන්ත සූර්ය කුණාටු නිසා පෘථිවියේ අනන්තර්ජාල සබඳතාවන්ට විය හැකි විනාශකාරී බාධාවන් හා එමගින් ලෝකයට සති ගණනක් අන්තර්ජාලය අඩපණ වීමේ අවදානමක් පිළිබඳ හෙළිදරව්වක් කර තිබේ.
කැලිෆෝනියා විශ්වවිද්‍යාලයේ පරිගණක විද්‍යාඥ සංගීතා අබ්දු ජෝති විසින් මෙවර ඔන්ලයින් පැවැත්වූ, පසුගිය 23-27 දක්වා පැවැති සිග්කොම් වාර්ෂික සමුළුවට මෙම අනාවරණය කර ඇත.
සූර්ය කුණාටු පෘථිවියට පැමිණෙන විට ඒවා පෘථිවියේ භූ චුම්භක ක්ෂේත්‍රය බිඳ දමයි. මෙමගින් ලොව පුරා අන්තර්ජාලය පවත්වාගෙන යන මුහුුද යටින් දිවෙන කේබල්වලට අතිශය හානිකර තත්ත්වයක් ඇතිවීමේ අවදානම ගැන ඇය පැහැදිලි කර තිබේ.
අන්තර්ජාලයේ කොඳු නාරටිය වන ෆයිබර් ඔප්ටික් කේබල්වලට දැඩි සූර්ය කුණාටු හේතුවෙන් ඇති වන විද්‍යුත් චුම්භක උච්චාවචනයන්ට සෘජුවම හානි කළ නොහැකිය.
එහෙත් ඉතා දුරස්ථ සම්බන්ධතා පවත්වා ගැනීමට යොදාගන්නා මුහුදේ යට පවත්වාගෙන යන කේබල්වලට සංඥා තීව්‍රකවලට බලපෑම් කිරීමට ඊට හැකියාව ඇති බව ඇය පෙන්වා දී ඇත.
ගොඩබිම ඇති කේබල්වලට වඩා භූගත කේබල් අභ්‍යවකාශ කාලගුණයෙන් ඇති වන හානිවලට වැඩියෙන් ගොදුරු විය හැකිවා පමණක් නොව, ඒවා අලුත්වැඩියා කිරීම ද අතිශයින් දුෂ්කර ය.
තාරකා විද්‍යාඥයින්ට අනුව, ඉදිරි 10 වසර තුළ ඇති විය හැකි ව්‍යසනකාරී කඩාකප්පල්කාරී තත්ත්වයන් ඇති කළ හැකි සූර්‍යකුණාටුවක සම්භාවිතාවය 1.6-12% අතර වේ.
මෙවැනි සිදුවීමක් වුවහොත් එමගින් විද්‍යුත් ජාල අධි සම්ප්‍රේෂණය ද සහ ජීපීඑස් පද්ධතිවල පුළුල් බිඳවැටීම් ද ඇති කළ හැකි බවට ඇය පවසා තිබේ.
වේගයෙන් පැතිරෙන වෛරසයක් පාලනය කළ යුුතු ආකාරය පිළිබඳ පෙර සූදානමක් නොවූ නිසා COVID-19 වසංගතයෙන් ලෝකයට මෙතරම් හානියක් කිරීමට හැකිවූ බව පෙන්වා දෙන ඇය පවසන්නේ මේ සඳහා ද පෙර සූදානමක් නොවූවොත් වන හානිය සුළුපටු නොවිය හැකි බවට අනතුරු අඟවමිනි.
එබැවින් සූර්ය කුණාටුවක් අන්තර්ජාලයට කෙතරම් හානි කළ හැකිදැයි සොයා බැලීමට මහාචාර්ය අබ්දු ජෝති පෙලඹුණි.
විමර්ශනය කිරීම සඳහා පරිගණක විද්‍යාඥයා ලෝකයේ සබ්මැරීන කේබල්, ගොඩබිම සම්ප්‍රේෂණ මාර්ග සහ දත්ත මධ්‍යස්ථාන, ඩීඑන්එස් මූල සේවාදායක සහ රවුටර වැනි අන්තර්ජාල යටිතල පහසුකම් ඇතුළු විවිධ ප්‍රභවයන් ගැන දත්ත සම්පාදනය කළේය.
අවසාන වශයෙන්, කොපමණ පිරිසකට බලපෑම් කළ හැකිදැයි නිශ්චය කර ගැනීම සඳහා විවිධ අක්ෂාංශ වල ඇස්තමේන්තුගත බලපෑම ගෝලීය ජනගහන දත්ත සමඟ ඇය සංසන්දනය කළාය.
“ප්‍රබල සූර්ය සුපිරි කුණාටුවකට අපගේ අන්තර්ජාලය විශාල ලෙස බාධා කිරීමේ හැකියාවක් ඇත, ”මහාචාර්ය අබ්දු ජෝති සිය ලිපියෙන් අවසන් කළාය.
මෙම තර්ජනය කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීමේදී එයට සැලසුම්, ආරක්‍ෂාව මෙන්ම අන්තර්ජාලයේ දිගු කාලීන ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව ද ඉතා වැදගත් වේ.
අන්තර්ජාලය බෙදා හරින පද්ධතියක් බැවින් දිගු දුර ෆයිබර් ඔප්ටික් කේබල් ක්‍රියා විරහිතව තිබියදීත් දේශීය සම්බන්ධතා ක්‍රියාත්මක වේ.
කෙසේ වෙතත්, උදාහරණ ලෙස ගූගල් සහ ෆේස්බුක් වැනි අන්තර්ජාල සේවා-විශේෂිත ප්‍රදේශවල මහා පරිමාණ දත්ත මධ්‍යස්ථාන වෙත ප්‍රවේශය අවශ්‍ය වන අතර සමහර රටවල පරිශීලකයින්ගෙන් එය ඇණහිටිය හැකිය.
ගූගල් මෙන් නොව, ෆේස්බුක් හි දත්ත මධ්‍යස්ථාන ලොව පුරා ඒකාකාරව ව්‍යාප්ත වී නැත. උදාහරණයක් ලෙස අප්‍රිකාවේ හෝ දකුණු ඇමරිකාවේ කිසිවක් නැත. පුළුල් ලෙස ජාල බිඳවැටීමකදී මෙවැනි ජාලයක් වඩාත් අවදානමට ලක් වේ.
පෘථිවියේ මෙතෙක් නිරීක්ෂණය කරන ලද එවැනි විශාලතම සුර්ය කුණාටු බලපෑම සිදුවූයේ 1859 සැප්තැම්බර් මාසයේදී ය. වැනිදාය. විශාල ප්ලාස්මා ප්‍රමාණයක් පෘථිවියට එල්ල විය. තාරකා විද්‍යාඥයින් විසින් හිරු මතුපිට එක් අඳුරු ලපයක් හදිසියේම ආලෝකමත් වී සූර්ය පෘෂ්ඨය මත බැබළෙන ආකාරය නිරීක්ෂණය කළේය. මෙම සංසිද්ධිය මීට පෙර කිසි දිනෙක නිරීක්ෂණය වී නැති අතර කුමක් සිදු වේදැයි කිසිවෙකු දැන සිටියේ නැත. සූර්යයා මත දැවැන්ත පිපිරීමක් සිදු වූ බව අප දැන් දන්නා පළමු අංශු සැප්තැම්බර් 2 දා උදෑසන පෘථිවියට පැමිණියේය. 1859 සූර්ය කුණාටුව ‘කැරිංටන් සිද්ධිය’ ලෙස ද හැඳින්වේ. රේඩියෝ සංඥා සනින්වේදන සබඳතාවලට මෙමගින් දැඩි හානි සිදුව තිබුණි.
